คติอย่างหนึ่งของคนไทยที่น่ายึดถือคือ การไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ เนื่องจากผู้ที่เป็นโรคต้องใช้ทั้งเงินและเวลารักษาตัวเองให้หาย เพื่อให้ใช้ชีวิตตามปกติได้อย่างเป็นสุข แต่คนเราเมื่อไม่เคยตรวจสุขภาพ หรือไม่เคยเป็นโรคร้ายแรงมาก่อน ก็จะมีความประมาทเรื่องการดูแลสุขภาพ ทำให้เสี่ยงต่อโรคที่คงไม่มีใครอยากเป็น นั่นคือโรคประเภทเรื้อรังต่าง ๆ เนื่องจากเป็นกลุ่มโรคที่ต้องใช้เวลารักษานาน ก่อให้เกิดอุปสรรคในการใช้ชีวิตประจำวัน แถมยังเสี่ยงระยะร้ายแรงอีกด้วย
โรคเรื้อรังคืออะไร ทำไมต้องตรวจสุขภาพเพื่อคัดกรอง
โรคเรื้อรัง คือ โรคที่มีอาการเจ็บป่วยในระยะยาว สามารถแบ่งความรุนแรงของอาการตามระยะต่าง ๆ ได้ อาจมีช่วงที่อาการดีขึ้นและแย่ลงสลับกันไป มักไม่ค่อยมีสัญญาณแสดงออกในระยะแรกของโรคอย่างชัดเจน เมื่อเป็นโรคเรื้อรังแล้วต้องอาศัยเวลารักษาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานาน ภายใต้การดูแลของแพทย์ ต้องมีการปรับกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวันเพื่อรักษาโรคให้หายดี รวมถึงต้องลดพฤติกรรมต่าง ๆ ที่เป็นความเสี่ยงของโรค ดังนั้นการตรวจสุขภาพเพื่อคัดกรองโรคเรื้อรังจึงเป็นสิ่งที่ทุกคนควรทำ เนื่องจากโรคเหล่านี้มักแสดงอาการในระยะที่รักษาได้ยาก หากตรวจพบตั้งแต่แรก ๆ แม้จะรู้สึกว่าสุขภาพร่างกายแข็งแรงดี ก็ยังป้องกันไม่ให้เข้าสู่ระยะรุนแรงได้ อีกทั้งยังสามารถวางแผนในการดูแลรักษาสุขภาพของตัวเองได้อย่างถูกต้อง
ตรวจสุขภาพคัดกรองโรคเรื้อรังยอดฮิต รู้เร็วรักษาเร็ว
โรคเรื้อรังส่วนใหญ่แล้วมักเกิดขึ้นจากพฤติกรรมการใช้ชีวิต มีเพียงบางโรคเท่านั้นที่ขึ้นอยู่กับกรรมพันธุ์ เช่น มะเร็ง เบาหวาน ภูมิแพ้ เป็นต้น การตรวจสุขภาพจะช่วยคัดกรองได้ทั้งโรคที่เกิดจากกรรมพันธุ์และโรคที่เกิดจากลักษณะการใช้ชีวิตของแต่ละคน โดยโรคเรื้อรังดังต่อไปนี้เป็นโรคที่สามารถพบได้บ่อย ควรเฝ้าระวังโรคเหล่านี้ทั้งเพื่อตัวเองและเพื่อคนใกล้ชิด ไม่ให้เสี่ยงต่อการเป็นโรคเรื้อรังที่รักษาได้ยากนั่นเอง
1. โรคเบาหวาน และโรคอ้วน
โรคเบาหวานและโรคอ้วนเป็นโรคที่เกิดจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตในรูปแบบคล้ายกัน แต่โดยลักษณะของโรคแล้วมีความแตกต่างกัน คนที่มีรูปร่างอ้วนหรือน้ำหนักเกินเกณฑ์ไม่ได้แปลว่าต้องเป็นโรคเบาหวานเสมอไป เบาหวานเกิดจากภาวะที่ร่างกายไม่สามารถหลั่งฮอร์โมนอินซูลินออกมาทำงานได้ตามปกติ ส่งผลให้มีน้ำตาลในเลือดสูง คนที่มีรูปร่างผอมก็เป็นโรคเบาหวานได้เช่นกัน ในขณะที่โรคอ้วนก็มีส่วนทำให้เกิดเบาหวานได้ แต่ปัจจัยสำคัญคือ ระดับไขมันในร่างกายเกินปกติ จะส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ เช่น ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ เส้นเลือดอุดตัน ข้อเสื่อมเพราะรับน้ำหนักมาก เป็นต้น การตรวจสุขภาพจะช่วยให้ทราบระดับน้ำตาลและไขมันในเลือด รวมถึงความสมดุลของน้ำหนักร่างกายที่ควรจะเป็น
2. โรคเกี่ยวกับหัวใจ หลอดเลือด และความดันโลหิต
โรคเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือดมีความสัมพันธ์กับการวัดความดันโลหิตขณะตรวจสุขภาพ เนื่องจากความดันโลหิตสามารถบ่งบอกอาการของโรคได้หลายอย่าง หากมีความดันโลหิตสูง แสดงว่ามีโอกาสเสี่ยงเป็นหลอดเลือดอุดตัน เสี่ยงภาวะหัวใจวาย โรคหลอดเลือดหัวใจ หากมีความเครียดและมีพฤติกรรมสูบบุหรี่เป็นปัจจัยเสริม ก็จะทำให้เกิดอาการแน่นหน้าอก เจ็บหน้าอก หายใจติดขัด หากปล่อยอาการไว้เรื่อย ๆ จะทำให้อาการหนักขึ้น ต้องรักษาโดยอยู่ภายใต้ความดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด ในส่วนของการดูแลตัวเองต้องมีการปรับพฤติกรรมให้เหมาะสม และไม่ควรปล่อยให้ผู้ป่วยรู้สึกเครียดมากเกินไป
3. โรคมะเร็ง
โรคมะเร็งเป็นโรคเรื้อรังอีกชนิดหนึ่งที่ต้องใช้เวลารักษานาน อีกทั้งผู้ป่วยมักมีอาการเจ็บปวดระหว่างการรักษาด้วยเคมีบำบัดอีกด้วย โรคมะเร็งยังสามารถเกิดขึ้นได้กับอวัยวะแทบทุกส่วนในร่างกาย เป็นโรคที่ควรตรวจคัดกรองอย่างยิ่งเพื่อที่จะได้รักษาในระยะแรกให้หายขาดได้ หากมะเร็งเข้าสู่ระยะลุกลามจนเข้าสู่ระยะสุดท้าย มีโอกาสหายขาดได้ยากมาก หรืออาจทำได้เพียงแค่การรักษาเพื่อบรรเทาอาการไปเรื่อย ๆ ทั้งนี้ แม้จะเป็นโรคที่ดูน่ากลัวแต่สามารถป้องกันได้ ด้วยการดูแลสุขภาพอย่างเหมาะสม ไม่ดื่มเหล้า ไม่สูบบุหรี่ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ รับประทานผักผลไม้ให้มากกว่าอาหารแปรรูปและเนื้อสัตว์ หากมีโอกาสเป็นโรคจากกรรมพันธุ์อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ให้ดูแลตัวเองตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัดและหมั่นตรวจสุขภาพอยู่เสมอ
4. โรคไต
ไตเป็นอวัยวะสำคัญที่ช่วยกำจัดสารพิษและของเหลวส่วนเกินในร่างกาย เปรียบเสมือนเครื่องกรองสารต่าง ๆ แล้วส่งของเสียไปยังระบบขับถ่าย หากไตเสื่อมประสิทธิภาพก็จะทำให้มีสารพิษตกค้างอยู่ในร่างกาย ส่งผลให้ระบบการทำงานของอวัยวะอื่น ๆ ล้มเหลวและมีโรคแทรกซ้อนตามมาได้ โรคไตเรื้อรังเป็นอีกโรคหนึ่งที่มีพฤติกรรมเป็นปัจจัยสำคัญ เช่น การทานอาหารรสจัดเกินไป ดื่มสุรา สูบบุหรี่ ทานยามากเกินไป เป็นต้น สามารถป้องกันได้ด้วยการควบคุมโภชนาการอาหารให้เหมาะสม และควบคุมไม่ให้น้ำหนักเกิน
5. โรคภูมิแพ้
โรคภูมิแพ้เป็นโรคเรื้อรังที่อาจไม่รุนแรงมาก แต่ก็เป็นโรคที่หายขาดได้ยากอีกโรคหนึ่งเช่นกัน อาการภูมิแพ้ระดับต้น ๆ อาจก่อความรำคาญเล็ก ๆ น้อย ๆ แต่ถ้าเป็นภูมิแพ้รุนแรงจะส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน หากรู้ตัวว่าตนเองแพ้อะไรก็สามารถหลีกเลี่ยงได้ แต่บางคนหากไม่ไปตรวจสุขภาพเพื่อหาสาเหตุ อาจไม่รู้เลยว่า อาการแพ้เกิดจากอะไร ทำให้สัมผัสหรือรับประทานสิ่งที่ก่อให้เกิดอาการแพ้อย่างต่อเนื่องโดยไม่รู้ตัว การตรวจสาเหตุของภูมิแพ้อย่างละเอียดจึงช่วยให้หลีกเลี่ยงและลดอาการแพ้ต่าง ๆ ได้
จะเห็นได้ว่าการตรวจสุขภาพมีความสำคัญต่อโรคเรื้อรังทุกโรค ไม่ว่าโรคเรื้อรังนั้นจะอยู่ในระยะใดก็ควรได้รับการตรวจอยู่สม่ำเสมอ นอกจากจะช่วยให้แพทย์วางแผนการรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพแล้ว ผู้ป่วยและคนใกล้ชิดจะได้รู้วิธีดูแลอาการป่วยอย่างถูกต้อง หลีกเลี่ยงปัจจัยที่เกิดความเสี่ยงต่าง ๆ ได้ แม้บางโรคจะเกิดจากกรรมพันธุ์ ก็สามารถดูแลตัวเองให้สุขภาพแข็งแรงได้เช่นกัน